آهو یا غزال شامل گونه‌های زیادی از بزکوهی و سرده غزال است و یا در گذشته چنین در نظر گرفته می‌شد. آهوها به عنوان جانورانی چابک شناخته می‌شوند. آن‌ها می‌توانند ناگهانی سرعت خود را به ۹۷ کیلومتر یا ۶۰ مایل در ساعت برساند و یا هنگام دویدن سرعت خود را در ۴۸ کیلومتر (۳۰ مایل) در ساعت نگه دارد. غزال‌ها اندام به نسبت کوچکی دارند. بلندی بیشتر آن‌ها تا شانه، میان ۶۱ تا ۱۱۰ سانتی‌متر (۲ تا ۳٫۵ پا) است و رنگ آن‌ها قهوه‌ای مایل به زرد است.

زیستگاه و تغذیه آهو

غزال‌ها بیشتر در صحراها، مرغزارها (زمین‌های چمن) و ساوانای آفریقا، جنوب غرب آسیا، آسیای میانه و شبه‌قاره هند دیده می‌شوند. این جانور بیشتر به صورت گله‌ای زندگی می‌کنند و از گیاهان نرم و لطیف و برگ‌ها می‌خورد و کمتر به گیاهان خشن رو می‌آورد.

خصوصیات ظاهری

آهو جثه ای متوسط، دمی کوتاه، دست ها و پاهایی بلند و ظریف، گوش هایی بلند و کشیده، شاخ هایی نسبتاً بلند، و برآمدگی گواتر مانندی به خصوص در فصل جفت گیری در زیر گلو دارد. رنگ بدنش قهوه ای روشن مایل به نخودی و زیر بدنش سفید است. دو نوار تیره رنگ از زیر چشم ها تا گوشه ی لب های آن امتداد دارد.

دوندگان بیابان

آهوها بیشتر در بیابان های شنی و رسی زندگی می کنند. دست ها و پاهای بلند آنها سبب می شود که به سرعت در میان دشت ها بدوند و از چنگ دشمنان بگریزند. آهوها می توانند با سرعتی در حدود ۸۰ کیلومتر بر ساعت بدوند.

آهو در حالت عادی، هنگامی که مزاحمتی برایش فراهم نشده است، با گردنی آزاد به سمت جلو، نوک بینی به طرف پایین، گوش ها راست، و دم به سمت پایین و آویزان راه می رود. هنگام تغذیه یا حرکت، دم آن پی در پی تکان می خورد تا مگس و دیگر حشره های مزاحم را دور کند.

اگر آهو احساس خطر کند، گردنش را راست نگه می دارد، سرش را بالا می گیرد و دمش را پیوسته تکان می دهد و در این حالت، به سایر اعضای گله هشدار می دهد. آهو در این حالت فرار نمی کند بلکه با پاهای کشیده و در حالی که گوش ها و دم خود را بالا گرفته است، حرکت می کند، به تناوب می ایستد و به سوی منبع خطر نگاه می کند. اگر منبع خطر نزدیک تر شده باشد، با خارج کردن هوا از بینی خود، صدای سوت مانندی تولید می کند و سپس با پرش های بلند زیگزاگ مانند، پا به فرار می گذارد.

شاخ های آهو

آهوهای نر شاخ دارند. این شاخ ها بسیار زیبا و از رو به رو شبیه به چنگ اند. شاخ ها در قاعده خیلی به هم نزدیک اند اما به تدریج دور انتها کمی به طرف داخل متمایل شده و شبیه S است. هر شاخ۲۰ تا ۲۷ حلقه دارد. شاخ آهوها دائمی، همیشه سخت و بدون شاخه است و تنها یک بار می روید. آهوی ماده شاخ ندارد؛ اگر هم داشته باشد، طول آن از ۵ سانتی متر تجاوز نمی کند. آهوهای ماده از نظر جثه از آهوهای نر کوچک ترند.

ذخیره کردن چربی

از آنجا که آهوها در مناطق خشک، که منابع آبی محدود است، زندگی می کنند، بیشتر آب مورد نیاز خود را از طریق گیاهان به دست می آورند. بنابر یافته های پژوهشگران، آهوهایی که در شرایط سخت و خشک کویری، مانند خشکسالی، قرار گرفته اند، ذخیره چربی بیشتری در مغز خود دارند. به احتمال زیاد، آهوها این میزان چربی را به این دلیل ذخیره می کنند که مغزشان در هنگام کم آبی و کم غذایی، دچار کاهش فعالیت های سوخت و سازی (متابولیک) نشود.

آهوی گواتردار

نام دیگر آهوی ایرانی آهوی گواتردار است. دلیل این نامگذاری آن است که در فصل تولید مثل، زیر گلوی آهوی ایرانی متورم می شود. در این فصل، آهوها برای خود قلمرو درست می کنند و مقداری از سرگین هایشان را در مرز قلمروها و در مکان هایی ویژه قرار می دهند که نشان دهنده مالکیت آنهاست. آهوهای نر با ترشحات غده های واقع در سم و انتهای بدن خود، مرز قلمروها را نشانه گذاری می کنند.

خویشاوندان آهوی ایرانی

در ایران، علاوه بر آهوی ایرانی ۲ نوع آهوی دیگر به نام های جبیر و آهوی کوهی زندگی می کنند. جبیرها به آهوی ایرانی شباهت زیادی دارند اما تفاوت ظاهری آنها در شاخ ها و جثهٔ کوچکترشان است. شاخ های جبیر نر نازک، بلند، بدون انحنا و کمی از هم باز شده است و حلقه های برجسته ای دارد. در ماده ها، شاخ ها بلند و محکم اند و طول آنها به طول شاخ نرهاست.

جبیرها، بر خلاف آهوها، تک تک یا در گروه های کوچک زندگی می کنند. آنها در مقایسه با آهوها در برابر کمبود آب طاقت بیشتری دارند و بیشتر آب مورد نیاز بدن خود را با خوردن گیاهان به دست می آورند؛ در نتیجه، در مناطق بسیار گرم کویری و در شرایطی که بیشتر جانوران قادر به زندگی نیستند، به خوبی زندگی می کنند.